‘जनता दिन चाहन्छन्’

सर्वत्र चर्चा र चासोमा रहेको शब्द हो, भ्रष्टाचार । कतिसम्म भने यो शब्द आशिर्वाद, अर्ति–उपदेशदेखि गालीसम्ममा प्रयोग हुने गरेको छ । अभिभावकले आफ्ना सन्तानलाई होस् या शिक्षकले विद्यार्थीलाई ‘जीवनमा भ्रष्टाचार नगर्नू’ भनी सम्झाउँछन् । ‘भ्रष्टाचार गर्नु अपराध हो’, ‘भ्रष्टाचारले तपार्इं र तपाईंको परिवारलाई पोल्छ’, ‘पाप धुरीबाट कराउँछ’ जस्ता उखान् समेत हाम्रो समाजमा प्रचलित छन् । […]

Continue Reading

 ‘हाम्रो मालिका-हाम्रो पहिचान’

प्रकृतिमा बरदान अथवा उपहार पाएको मेरो देश स्वर्गको एक हिस्सा हो । त्यसमा पनि कर्णाली प्रदेश । प्राकृतिक रुपमा सुन्दर, अनि धार्मिक, ऐतिहाँसिक र पर्यटनको उति नै सम्भावना बोकेको अनुपम स्थान हो । यस प्रदेशको प्राकृतिक सौन्दर्यताले सबैलाई लालयित बनाउँछ । यस प्रदेशमा रहेको विविधतायुक्त समाज र प्राकृतिक सौन्दर्यताको त बर्णन गरेर साध्यै छैन । […]

Continue Reading

“प्रदेश र स्थानिय सरकारको निती–कार्यक्रम, प्रभावकारी बजेटबारे केहि सुझाव !”

कर्णाली प्रदेशलाई विकट, अशिक्षा, भोकमरी, गरिवी र बेरोजगारी अनि असभ्यता सुचकको रुपमा चित्रण आम रुपमा नै गर्ने गरिन्छ । वास्तवमा यसका केहि आधिकारीक तथ्याङ्क र सुचकहरुले पनि यो संदेश दिएको कारण आज सवैभन्दा पिछडिएका देशहरु मध्येमा नेपाल र नेपालभर पिछडिएको क्षेत्रमा कर्णाली क्षेत्र भनेर बुझ्ने र बुझाउने धेरै गरिन्छ । कर्णाली क्षेत्रको अथाह साधन–श्रोत, सम्पदा– […]

Continue Reading

कोरोनाले बदलेको विश्व र नेपाल

विश्वभरका कल कारखाना, बैङ्क, सुपमार्केट, रोजगार सिर्जन गर्ने बिभिन्न संस्थालगायतका ठुला साना व्यबसायहरु आंशिक रुपमा बन्द अवस्थामा रहेका छन् । ठूला निर्माणका काम देखि साना निर्माणका कार्यमा समेत कोरोनाको प्रभाव परिरहेको छ । यातायातका साधनहरु, राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय हवाई उडानहरु आंशिक रुपमा बन्द छन् । विश्वका शक्तिशाली मुलुक देखि सबै मुलुकमा यसको प्रभावमा परिरहेको अबस्था […]

Continue Reading

“त्यो जिउँदो जङ्गे रणनीति र मुर्झाएको जागिरे कुटनीति, पाएको नयाँ नेपाल र आजको कालापानी”

  ग्रेटर नेपालको ऐतिहाँसिक नक्सा पल्टाएर हेर्नुहोस् । तपाईँको मन पक्कै भावविहल हुन्छ, अनि कति दुख्छ, आँखा रसाउँछन्, अनि गला र मस्तिष्क कति अवरुद्ध भएर आउँछ । फेरी लामो श्वास तानेर एउटा मिठो सपना हो भन्ने सोच्नुस् अनि फ्रेस हुनुस् आफ्ना पूर्खालाई सम्मान गर्नुस् र एकछिन बिसाउनुस् । ठुलो नक्सा छोडेर अब अहिलेको नक्सामा आउनुहोस् […]

Continue Reading

सम्झनामा बहुदलः कसरी भएँ म कम्निष्ट ?

वि. सं. २०४६ साल चैत्र २६ गते नेपालमा प्रजातन्त्रको पुनर्बहाली भयो । संयुक्त जनआन्दोलनको भरमा २०१७ सालमा गुमाएको प्रजातन्त्र पुनः प्राप्त गरेको खुसीमा उत्सब मनाइयो । काठमाण्डौँ उपत्यकामा २६ गते राती देखि नै भने (अन्यत्र २७ गते) जे होस् काठमाण्डौँमा पनि औपचारिक रुपमा जुलुशसहित २७ गते नै विजय उत्सब मनाइयो । संयुक्त वाममोर्चा र नेपाली […]

Continue Reading

लकडाउनको विदाई र आसन्ह महामारीको दुःखद् अवसर

पौषको मध्यतीर चीनको वुहानमा कोरोना भन्ने भाइरस, नयाँ रोग आयो रे चाइनिजहरू त भकाभक मरिरहेका छन् भन्ने खबर सुन्दा हामीलाई खासै चासो भएन । सामान्य जिज्ञासा मात्र राखेर सबै नेपालीहरूले करिब करिब बेवास्ता गरियो । तथापि बिस्तारै अवस्था पेचिलो बन्दै जाँदा कतिपय मानिसले बिस्तारै रासन पानीको अतिरिक्त जोहो गर्न थाले । पछि सरकारले भन्यो, कसैले […]

Continue Reading

मानव साम्राज्यसँग रिसाएको प्रकृति

मानव सभ्यता प्रकृतिको एक उपहार हो । मानव सभ्यताको जननी छ भने त्यो प्रकृति नै हो । प्रकृतिले सवै भन्दा बढी माया गरेर अथाह अवसर दिएको प्राणी हो मानव जाती । मानव जाती र प्रकृतिका बिचमा निकै अन्योन्याश्रीत सम्बन्ध छ । अँझ भनौं प्रकृति र मानव जातीको बिचको सम्बन्ध नङ् र मासुको जस्तै छ । […]

Continue Reading

कोरोना, बन्दाबन्दी र सन्तुलनमा ल्याउने उपाय

हेलो हजुर, आराम हुनुहुन्छ ? सधैँजसो सोधिने यो प्रश्न अब सोध्नै पर्दैन । तपाई वा मेरो टाउको दुख्ने, ज्वरो आउने, रिङ्गटा लाग्ने, खोकी लागिरहने वा पेट दुख्ने जस्ता कुनै बिराम छैन, न त हाम्रो भौतिक शरिरमा चोटपटक नै लागेको छ । तर तपाईं–हामी सबै अहिले बिरामी अवस्थामा छौँ । यसो भन्दा तपाईं अचम्म नमान्नुहोस् । […]

Continue Reading

महामारी र विपत्तिमा सामाजिक अगुवा र जनप्रतिनिधिको न्यूनतम् दायित्व

जनप्रतिनिधि ! सामान्यतया जनताको तर्फबाट प्रतिनिधित्व गर्ने (जनताको वारेस) व्यक्तिलाई जन प्रतिनिधि भनेर बुझिन्छ । वारेस तथा प्रतिनिधिले केवल जनताको पक्षमा मात्र निर्णय गर्ने कार्यकारी अधिकार राख्दछ । जनताको पक्षमा काम गर्नका लागि नियुक्त (निर्वाचित) हुन चाहेका धेरै उमेदवारहरू मध्येबाट १ जना विश्वासिलो र सक्षम वारेस छनौट गरी जनताले जसलाई पठाउँछन् त्यो नै जन प्रतिनिधि […]

Continue Reading